ilezeynep
KIDEM TAZMİNATI VE YARARLANMA ŞARTLARI
Yürürlükteki 4857 sayılı İş Kanunu’na göre iş sözleşmesi ile bir işverenin işyerinde çalışan kişi işçi olarak tanımlanmakta ve yine aynı kanuna göre kıdem tazminatı talep etme hakları bulunmaktadır.
Kıdem tazminatından yararlanma şartları…
4857 sayılı kanunun yürürlüğe girmesiyle yürürlükten kalkan 1475/14 Kanunu’nun kıdem tazminatı ile ilgili bazı hususları geçerliliğini korumaktadır. Bu kapsamda çalışanlara belirli koşullarda kıdem tazminatı ödenmektedir. Bu koşullar ise şöyledir;
- Aynı işverene bağlı çalışma süresinin en az 1 yıl olması,
- İş sözleşmesinin işveren tarafından iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırılık nedenleri dışındaki nedenlerle,
- İşçi tarafından sağlık, iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırılık veya işyerinde işin durması ve benzeri nedenlerle,
- Askerlik görevi nedeni ile,
- Emeklilik hakkının elde edilmesi veya bu kapsamda yaş dışında gereken sigortalılık süresi ve prim gününün doldurulması nedeni ile,
- Kadın işçinin evlenmesi nedeni ile evlenme tarihi itibariyle 1 yıl içinde başvurması şartıyla,
- İşçinin ölümü nedeni ile,iş sözleşmesinin feshi halinde çalışma süresinin gerektirdiği kıdem tazminatı ödenmektedir.
İşçinin istifası halinde kıdem tazminatı hakkı…
İşçinin istifa etmesi halinde İş Kanunu’na göre kişinin kıdem tazminatı hakkı bulunmamaktadır. Fakat bazı hallerde bu hak kendini korumaktadır. Çalışma süresi en az 1 yıl olan işçinin istifa etmesi sebebiyle iş sözleşmesinin sona ermesine karşın kıdem tazminatı hakkını koruyan hususlar ise şöyledir;
- Askerlik görevi,
- Emeklilik hakkının elde edilmesi,
- Sağlık problemlerinin işin yapılmasına sürekli bir biçimde engel oluşturduğunun belgelenmesi,
- İşverenin iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırı davranışlarda bulunması,
- Evlilik sebebiyle işten ayrılan kadın işçi (feshin evlilik nedeniyle olduğunu evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde yazılı olarak belgeleme)
Kıdem tazminatı hesaplaması…
Herhangi bir iş sözleşmesinin kıdem tazminatını sebebiyle feshi halinde, çalışılan her tam yıl için 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı hesaplanmaktadır. Bir yıldan artan süreler de oranlanarak hesaplamaya katılmaktadır. Kıdem tazminatı hesaplamaları esnasında işçiye ödenen ücretle birlikte kendisine düzenli olarak verilen tüm para ve para ile ifade edilebilen menfaatlerin (yol parası, yemek parası, düzenli olmak koşuluyla ikramiye ödemeleri benzeri harcamalar.) brüt tutarları baz alınmaktadır. Her tam çalışma yılı için ödenen kıdem tazminatı tutarı, fesih tarihinde geçerli olan kıdem tazminatı tavanı ile sınırlandırılmıştır.
Bu konuda daha fazla bilgi almak için alanında deneyimli İş hukuku Avukatından danışmanlık hizmeti sağlayabilirsiniz
ilezeynep
EVLİLİK NEDENİYLE İŞTEN AYRILMADA KIDEM TAZMİNATI
İşçi ve işverenlerin iş hayatındaki haklarını ve yükümlülüklerini belirlemek için düzenlenmiş İş Kanunu, esasen kendi talebi ile iş akdi feshedilen işçinin kıdem tazminatı hakkı tanımamaktadır. Ancak aile birliğini koruma maksadıyla yürürlüğe giren 1475 sayılı İş Kanunu’nun çalışma yaşamını evlilikle birlikte yürütemeyeceği düşüncesinde olan kadına kanunla sağlamış olduğu istisnalar söz konusudur.
Kanun kapsamında hakkından faydalanmak isteyen işçilere İş Hukuku alanında deneyimli avukatlarda danışmanlık hizmeti sağlayabilmektedir.
İş akdinin evlilik sebebiyle feshi hem kadın hem erkek işçi içinde geçerli midir?
1475 Sayılı İş Kanunu’nun 14. Maddesince, kıdem tazminatına hak kazanma şartları belirtilmiştir. Kanun, evlilik sebebiyle iş sözleşmesini 1 yıl içerisinde feshetme olanağını sadece kadın eşe sağlamaktadır.
Kıdem tazminatı hakkı…
- Maddesine göre “…kadının evlendiği tarih itibariyle bir yıl içerisinde kendi isteği ile iş sözleşmesini bitirmesi… halinde işçinin işe başladığı tarih itibariyle iş akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti değerinde kıdem tazminatı ödenmektedir. Bir yıldan artan sürelerde aynı oran üzerinden ödeme gerçekleştirilmektedir”.
Bu haktan yararlanmada koşullar nelerdir?
Evlendiği günden itibaren 1 yıl içinde kadın işçi, iş akdini feshetmeli ve işverenden kıdem tazminatını talep etmelidir. Aksi hallerde bu haktan faydalanamayacaktır. Evlenmesi sebebiyle işten ayrılacağını bildiren bir dilekçeyle birlikte evlilik cüzdanının bir örneğinin işyerine verilmesi gerekir. Kadın işçinin bu haktan faydalanması için iş akdinin halen devamlılığı da diğer bir şarttır.
İş akdinin feshedilmesinde 1 yıllık süre ne zaman işlemeye başlar?
Bir senelik sürenin başlangıç tarihi resmi nikâhın yapıldığı tarihtir aksi halde dini nikâhın varlığı veya düğün günü, vadenin başlangıcı açısından önem arz etmemektedir.
Evlilik sebebiyle iş akdi feshedilen kadın işçi başka yerde çalışabilir mi?
Kadın işçi evlilik sebebiyle işten çıkarsa ileriki tarihlerde çalışma hakkını kaybetmez. Çalışma yaşamının sınırlanamayacağı ve çalışma özgürlüğünün kanuni güvence altına alındığı Türkiye’de, emeklilik sebebiyle fesihte olduğu gibi evlilik feshinde de kadın işçinin, ileriki tarihlerde çalışma hakkını korumaktadır.
Evlilik sebebiyle iş akdinin feshedilmesinde ihbar tazminatı hakkı var mıdır?
Evlenme sebebiyle kadın eşin işten çıkması halinde işveren işçisinin kıdem tazminatını ödemelidir. Fakat işverence ihbar tazminatının ödenmesinin imkanı söz konusu olmazken, işçinin ihbar süresince çalışması gibi bir hususta geçerli değildir. Kadın işçinin işverenin yanında iş akdini evlilik sebebiyle feshetmesi halinde belirli bir süre çalışması şart koşulamazken ihbar ödemesi de yapılmayacaktır. İhbar tazminatı, iş akdini ihbar süresine uymaksızın fesheden tarafın, karşı tarafa ödemek zorunda olduğu bir tazminattır. Dolayısıyla evlilik sebebiyle gerçekleştirilen fesih, işçi tarafından yapılması sebebiyle işçinin, ihbar tazminatı hakkı doğmayacaktır.
İş akdini evlilik sebebiyle fesheden işçinin işsizlik sigortasından yararlanma hakkı var mıdır?
İşsizlik sigortasına dair düzenlemeler, “4447” sayılı kanun ile gerçekleştirilmektedir. 4447 sayılı kanununca; iş akdi kendi isteğiyle feshedilen işçinin işsizlik ödeneğinden faydalanması söz konusu değildir. İstifanın, evlilik ya da taşınma sebebi ile gerçekleştirilmesi, işsizlik sigortası hakları yönünden geçerli olan uygulamayı değiştirmemektedir.